Het bed van Vincent van Gogh
Zondag 30 oktober 2016EEN REPORTAGE VAN DE NOS
Staat het bed van Vincent van Gogh in Boxmeer?
Het beroemde bed van Van Gogh nb
Geschreven door
Suse van Kleef
Correspondent Groot-Brittannië
Het is misschien het beroemdste slaapvertrek uit de kunstgeschiedenis: De Slaapkamer van Vincent van Gogh. Iedereen dacht dat het bed op het schilderij verloren was gegaan, bij het vuilnis was gezet, ergens vlak nadat Van Gogh in 1890 in Frankrijk was overleden.
Maar de Britse Van Gogh-expert Martin Bailey heeft aanwijzingen gevonden dat de zaken anders liggen. Dat het bed misschien nog steeds ergens staat. En wel in Nederland. En nog preciezer: in Boxmeer.
Wie slaapt er in het bed van Vincent van Gogh?
Het wereldberoemde bed van Vincent van Gogh, bekend van zijn schilderij, staat mogelijk in Nederland, ontdekte een onderzoeker. Nog preciezer: ergens rond Boxmeer.
Een brief van een familielid van de schilder is de sleutel, zegt Bailey. "Het laat zien dat het bed decennia had overleefd en naar Nederland was overgebracht. Dat was een verrassing voor mij. Ook andere Van Gogh-onderzoekers wisten dat niet."
Bij het Van Gogh-museum vinden ze het interessant nieuws, zegt een woordvoerder. "Als het bed echt gevonden wordt, dan helemaal natuurlijk. We gaan de zoektocht met interesse volgen."
Belangrijk bed
Van Gogh kocht zijn bed in 1888, toen hij in het Franse Arles woonde en werkte. Het is het bed waarin Van Gogh sliep in de periode dat hij zijn bekendste schilderijen maakte. Zijn Zonnebloemen, De Zaaier, Het Gele Huis en dus ook De Slaapkamer: allemaal in die periode in Frankrijk gemaakt.
Het is ook het bed waarin hij sliep toen hij zijn donkerste periodes beleefde, met als dieptepunt het afsnijden van zijn oor, vertelt Bailey. "Hij kwam hevig bloedend thuis en ging in bed liggen en werd de volgende ochtend gevonden. Het bed heeft dus ook een tragische geschiedenis."
1/4Schilderij De Oogst van Vincent van Gogh Van Gogh Museum
2/4Schilderij Zelfportret Van Gogh Van Gogh Museum
3/4Schilderij De Zaaier Van Gogh Museum
4/4Schilderij Het Gele Huis Van Gogh Museum
Martin Bailey deed onderzoek voor zijn nieuwe boek over Van Goghs tijd in Arles, toen hij in de archieven van het Van Goghmuseum een nooit eerder gepubliceerde brief uit 1937 vond. In de brief bood het neefje van de schilder, Vincent Willem, het bed aan iemand aan die een museum wilde openen in het huis waar Vincent van Gogh had gewoond in Arles.
"Mijn ogen lichtten op toen ik dat las, ik was echt verrast. Het bed was dus niet weggegooid, maar terug naar Nederland gebracht", legt Bailey uit. Hij besloot uit te zoeken waar het bed was gebleven. "Ik kwam uit bij Johan van Gogh, die weer de zoon is van Vincent Willem. Hij is nu 94 jaar oud, maar had een fantastisch geheugen. Tot mijn verbijstering herinnerde hij zich het bed. Hij zei dat het jarenlang in zijn vaders huis in Laren had gestaan."
Weggegeven
De familie Van Gogh had het bed in 1945 weggegeven aan een goed doel, vertelde Johan. Aan de inwoners van Boxmeer, die in de oorlog veel waren kwijtgeraakt.
Bailey nam contact op met een historicus die een artikel had geschreven over het project. "Hij had een foto van een Larense vrachtwagen die aankwam in Boxmeer met een spandoek waar 'Laren helpt Boxmeer' op stond", vertelt de Van Gogh-kenner. "Dat maakte de puzzel compleet. Er is geen twijfel over: het bed belandde in 1945 in Boxmeer. En dan is de meest intrigerende vraag: waar is het bed nu?"
1/2De vrachtwagen met meubels van Laren voor Boxmeer Beeldbank WO2 - Verzetsmuseum Amsterdam - Nico J. de Graaff
2/2De vrachtwagen met meubels van Laren voor Boxmeer Beeldbank WO2 - Verzetsmuseum Amsterdam - Nico J. de Graaff
Waarom het belangrijk is om het bed te vinden? "Dan kunnen we het echte bed vergelijken met het bed op het schilderij. Dan komen we meer te weten over de schilderstijl Van Gogh. Het is altijd interessant om de realiteit te vergelijken met het schilderij, om te zien wat de kunstenaar ervan gemaakt heeft."
"Het zou kunnen dat het bed is weggegooid, toen men het beter kreeg in de jaren 50 en 60", geeft de schrijver toe. "Dus ik wil niet te optimistisch zijn. Maar het zou zo maar kunnen dat het bed er nog steeds is en dat het ergens in die regio te vinden is."
Iemand in Boxmeer zou dus zomaar een van de beroemdste bedden ter wereld op zolder of in de slaapkamer hebben staan. Misschien wel iemand die dit verhaal hoort of leest.
Denk je meer te weten over het bed, of ken je mensen die in 1945 in Boxmeer meubels kregen uit Laren? Mail dan naaronline@nos.nl
In december 2014 kwam er een delegatie uit Laren ter herdenking van de hulp van Laren aan Boxmeer. Het bezoek was gearrangeerd door Jan Tunnissen uit Boxmeer.
Jan Tunnissen uit Boxmeer is initiatiefnemer van de contacten met Laren en van het bezoek van een delegatie uit Laren aan Boxmeer in december 2014, zie programma. Nepomuk verleende ook zijn medewerking, met dank aan de STER. Jan kon toen niet bevroeden waartoe zijn acties zouden leiden. Prachtig. De mensen uit Laren hebben van die dag genoten, zij wisten toen ook nog niets van het bed van Vincent van Gogh.
Verdwenen bed Van Gogh spreekt tot verbeelding, Boxmeer gaat op zoek.
Meer info bij Wetenswaardigheden op deze site.
