Johannes Bosboom kunstschilder

Johannes Bosboom heeft ook in Boxmeer gewerkt en verschillende schilderijen gemaakt, voornamelijk van het kloosterleven.

Foto boven toont een schilderstuk van het Karmelklooster te Boxmeer

Johannes Bosboom

Den Haag 1817 - 1891 Den Haag

De kunstschilder Johannes Bosboom werd geboren op 18 februari 1817 in Den Haag. Hij wordt gezien als een van de belangrijkste meesters van de Haagse school.

Reeds op 14-jarige leeftijd kreeg hij al les van B. van Hove. Tijdens zijn leerjaren bij Van Hove (tot 1835) schilderde hij voornamelijk stadsgezichten. De invloed van Van Hove is hierin duidelijk zichtbaar. Bosboom heeft zijn verdere opleiding gevolgd aan de Akademie van Beeldende Kunst in Den Haag en - ook al vanaf jonge leeftijd - raadgevingen ontvangen van J. Nuyen.

De jonge Bosboom, reisde vanaf 1835 o.a. naar Duitsland met S.L. Verveer, naar België en met C. Kruseman naar Frankrijk. In 1845 werd hij lid van de Koninklijke Akademie te Amsterdam.

Johannes Bosboom is bekend geworden door het schilderijen en tekeningen (sepia's) van kerkinterieurs, soms min of meer geinspireerd op het werk van Rembrandt. Verder heeft hij tevens geëtst en gelithografeerd.

In 1956 werd hij geridderd in de orde van Leopold.

Bosboom heeft o.a. lesgegeven aan M.Ph.Bilders-van Bosse en W.P.de Haas.

Diverse belangrijke musea bezitten werk van de hand van Johannes Bosboom.

Johannes Bosboom overleed op 14 september 1891, op 74- jarige leeftijd in zijn geboorteplaats Den Haag.

Info: Scheen, Benezit

----------------------------------------------

Het Museum voor Religieuze Kunst te Uden heeft recent een zeer interessant werk van Johannes Bosboom kunnen verwerven. Het schilderij, afkomstig uit de kunsthandel, toont een orgelspelende en een zingende monnik uit 1871. Dit motief heeft Bosboom opgedaan tijdens zijn reis door het oosten van Noord-Brabant, toen hij ondermeer het karmelietenklooster te Boxmeer en het franciscanenconvent te Megen bezocht. Het werk is behalve vanwege zijn motief ook interessant als aanvulling op de collectie. In het museum is immers al geruime tijd het pendant van de aanwinst aanwezig: een kapel met zingende nonnen. Beide werken zijn nu weer herenigd en worden getoond in een passend kloostermilieu.

Toelichting

Het motief van de orgelspelende monnik vond Bosboom omstreeks 1850 toen hij verbleef in noordoost Noord-Brabant, de regio met de oudste monumentale kloosters van ons land. Het authentieke karakter van de architectuur en het monastieke leven inspireerde de schilder, vooral bekend om zijn kerkinterieurs. Binnen de muren van de kloosters schilderde en aquarelleerde hij kloosterkeukens, pandgangen en trappenhuizen.

Voor Bosboom was het oproepen van licht, van sfeer, belangrijker dan het streven naar een exacte weergave van het onderwerp. Dit komt naar voren in de uitwerking van het motief van ‘de orgelspelende monnik’. De laatste versie uit 1881 is impressionistisch, terwijl de eerste versie uit 1850 tot de romantische school gerekend wordt. Een variant uit 1871, de recente aanwinst, kan beschouwd worden als een sleutelwerk. In dit schilderij onderzoekt Bosboom het spel tussen licht en donker. Deze queeste kostte hem de nodige hoofdbrekends, Bosboom begon er in 1867 aan, maar slaagde er niet in om het werk voor 1871 voltooid te krijgen. Toen zijn vrouw, de bekende schrijfster Geertruida Bosboom-Toussaint, bemerkte dat de schilder wéér met het thema worstelde en in een depressie belandde, schreef zij in een brief aan Potgieter: Ik houd voor zeker, dat hij beter zal zijn als die lelijke nonnen en monniken maar weer uit ons huis zijn". 

Voor het museum is de verwerving van dit werk niet alleen van belang vanwege de topografische iconografie: een orgelspelende monnik uit het klooster van Boxmeer, met elementen van het klooster van Megen. Van even groot belang is de aanvulling die de komst van dit schilderij betekent op een reeds eerder door het museum verworven paneel van de schilder, voorstellende twee zingende nonnen (MRK 0068). Het recent verworven schilderij (MRK 4452) is één van de twee nu bekende pedanten, tegenhangers van het paneel met de twee zingende nonnen. Alle drie hebben zij dezelfde maatvoering. Door de aankoop van dit schilderij kunnen monniken en nonnen weer als een soort tweeluik naast elkaar geëxposeerd worden en kan de werkwijze, de ontwikkeling van de kunstenaar meer inzichtelijk gemaakt worden. Vervloekte mevrouw Bosboom-Toussaint in 1871 deze werken, en hield zij hen verantwoordelijk voor de neerslachtigheid van haar man, voor het museum betekenen zij, het verguisde onderwerp met monniken en nonnen, een waardevol ensemble met een hoge documentaire en iconologische waarde.